Kemalist rejimin hakim olduğu Türkiye’de Hacca gitmek yasaktı
***
Kemalist rejimin hakim olduğu Türkiye’de Hacca gitmek yasaktı
( Bu konu, “Atatürk olmasaydı ibadet edemezdiniz” diyenlere ithaf olunur. Hani devlet dine karışmayacaktı..? Bu devlet; “Allah’ın Evi Kabe” ile aramıza bile girdi ! )
Kuran-ı Kerim öğretiminin ve “Allahu Ekber” demenin yasaklanması[1] gibi uygulamalarla hafızalarda yer eden Tek Parti döneminde, tüm dini faaliyetler gibi hac farizası da yasaktı.
1947’lere kadar Türkiye’den hacca resmen izin çıkmadı. 1948’de döviz yokluğu bahanesiyle hac yine yasaklandı. Hac için ilk izin ise ancak 1949’da çıkartıldı. O yasaklı yıllarda Rusya dahi hacılarına yasak koymamıştı.
Kemalist devrimbaz Neşet Çağatay bile bunu itiraf etmektedir. Çağatay’a göre, hacca gidilmesine izin verilmesi, Imam Hatip okullarının açılması, okullarda din dersi verilmesi; çok partili sisteme geçildikten sonra halktan oy alabilmek için Kemalist rejimin verdiği tavizlerdi.[2]
Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasama Uzmanı Izzet Eroğlu ise kemalist rejimin din aleyhindeki uygulamaları hakkında şöyle yazmaktadır:
“4 Mart 1925 tarihinde çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu ile basın ve siyasal muhalefet tamamıyla susturulmuş ve muhalif gazete ve dergilerin çoğu kapatılmıştır. Katı laiklik anlayışı doğrultusunda bazı camilerin ibadete kapatılması, hac izni verilmemesi ve dini eğitime müsaade edilmemesi din ve vicdan hürriyetini kısıtlamıştır.”[3]
Hacca izin verilmesine çeşitli sebeplerden dolayı karşı çıkan akademisyen Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu’nun, “Bir çeyrek asırlık ömrü olan nesil, hacca ve hacılığa dair bir şey bilmezken birden bire 1947 senesi matbuatındaki havadis (hacca gitmeyi serbest bırakan haber) karşısında afallıyor, kendisinin Amerika sevdası yanında babasının Hicaz yolculuğu ve Cumhuriyet hükümetinin buna müsadesi karşısında şaşalıyor, kambiyo dairesinin önü dairenin başka işlerini haftalarca geri bırakacak derecede döviz müsaadesi isteyenlerle dolup taşıyor” şeklinde başlayan yazısına Eşref Edip sert tepki göstermişti.[4]
Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu’nun Ikinci Dünya Savaşı sırasında hac vazifesini yapmak için gittiği Hicaz’da vefat etmesi, kaderin bir cilvesi olsa gerek.[5]
1947’de görevli tabip olarak hacca giden Dr. Bedii Şehsuvaroğlu’nun “Hac yolundan notlar” başlığıyla tefrika edilen intibaları, Cumhuriyet devrindeki bu ilk hac yolculuğu için önemli bilgiler ihtiva etmektedir.[6]
*
[7] no’lu dipnot ile alakalı…
***
Matbuatta yer alan bilgilere göre 1947 sonbaharında ilk defa resmi yollarla 7000 kişi hacca gitti.[7]
Hacıların zemzem ve hurmalarına Türkiye sınırında el kondu, döküldü, yakıldı. Dinde reform kitapları yazan Osman Nuri Çerman’ın 60 darbesinden sonra milletvekillerine de dağıttığı kitabındaki kanun teklifinin bir maddesi şöyle düzenlenmiştir: “Türk vatandaşlarının Hacca gitmesi yasaktır. Hac mevsimi dışında turist sıfatiyle Arabistan’a seyhat serbesttir.”[8]
Zaten M. Kemal’in CHP’si, “hacca gitmeyi” yasakladıklarını inkar etmiyor…
“CHP Kadın Kolları” tarafından 2005’de yayınlanan ve yayın hakları CHP’ye aid olan “Cumhuriyeti Kuşatanlar” isimli kitapta, çok partili hayata geçişten sonra halktan oy alabilmek için verilen tavizlerden şikayet ediliyor.[9]
Kitapta, Müslmanların gasp edilen haklarını geri almaları şöyle değerlendiriliyor:
“Devrimler karşısında sinmiş, pusuya yatmış olan gerici kesim için bu süreç; ‘demokratikleşme’ kisvesi altında ortaya çıkıp, özlemini çektikleri ‘irtica’ düzenini yeniden yaşatmak açısından, çok uygun bir zemindi.”
Başka bir sayfada ise şöyle denilmektedir:
“Kısaca bu dönem; bir ‘demokrasi dönemi’ değil, aksine bir kronolojik dizgide sıralanmış gibi, adım adım Türkiye Cumhuriyeti’nin temel değerlerinden uzaklaşılan; dinin siyasallaştığı, yani demokrasinin gerçek anlamda tehdit altına girdiği bir dönem olmuştur.
Yani CHP’ye göre, Imam Hatip kurslarının açılması, din derslerine konulan yasağın kalkması, hacca gitmek isteyenlere izin verilmesi vs. hepsi “irtica”dır ve bu dönem “Türkiye Cumhuriyeti’nin temel değerlerinden uzaklaşılan” bir dönemdir.
Kısacası Müslmanlara verilen bu haklar en fazla “taviz” olabilirdi.
*
***
Daha fazla kaynak için [10] no’lu dipnota bakınız.
**********
KAYNAKLAR:
[1] Kemal Atatürk’ün eseri: Kuran ve Ezan’ın yasaklanması:
M. Kemal Atatürk Din derslerini ve Imam Hatipleri kaldırmadı yalanı
[2] Prof. Dr. Neşet Çağatay, Türkiye’de Gerici Eylemler (1923’den Buyana), Ankara Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1972, sayfa 41.
[3] Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasama Uzmanı Izzet Eroğlu, Yasama Dergisi 14, 1924 Anayasası Döneminde Insan Haklarının Normatif Çerçevesi ve Uygulaması, sayfa 83.
[4] Eşref Edip, “Müslümanların mukaddesatına tecavüz eden saygısız bir profesör”, Islam-Türk Ansiklopedisi Mecmuası, cild 2/85, Kasım 1947, sayfa 7-12.
[5] Mustafa Yılmaz Çağlayan, Erzurum Ansiklopedisi, “Fındıkoğlu Ziyaeddin Fahri” maddesi, Erzurum 2014.
[6] Akşam Gazetesi 8, 9, 11, 12, 13, 16, 17 Aralık 1947. Bu tefrika daha sonra kitaplaşmıştır: Hac Yolu, Ismail Akgün Matbaası, Istanbul 1948.
[7] Sebilürreşad Dergisi, “Hac Yasak Edilebilir mi?”, cild 1, sayı 15, Eylül 1948.
Ayrıca Bakınız;
Ömer Rıza Doğrul, “Hacca giden vatandaşların çektiği eziyet”, Selamet, sayı 28, 28 Kasım 1947/15 Muharrem 1367.
[8] Tafsilat için bakınız; Prof. Dr. Ismail Kara, Cumhuriyet Türkiyesi’nde Bir Mesele Olarak Islam, cild 2, Dergah Yayınları, Istanbul 2016, sayfa 35, 36.
[9] CHP Kadın Kolları, Cumhuriyeti Kuşatanlar, Mart Matbaacılık, Istanbul 2005, sayfa 30.
[10] Hacca gidilmesine ancak 1947 – 1949’dan sonra izin çıktığına dair birkaç kaynak:
– Şaban Sitembölükbaşı, Türkiye’de Islam’ın Yeniden Inkişafı (1950 – 1960), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1995, sayfa 23.
– Hürriyet Konyar, Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde CHP’nin Lâiklik Politikasındaki Değişim, Tarih ve Toplum Dergisi, sayı 135, Mayıs 1994, sayfa 39.
– Hürriyet Konyar, Ulus Gazetesi, CHP ve Kemalist Ilkeler, Bağlam Yayınları, Istanbul 1999, sayfa 183.
– Sebilürreşad Dergisi, “Bu yıl Hac Niçin Yapılmadı” cild 1, sayı 23, Aralık 1948.
– Sebilürreşad Dergisi, “Hacılarımıza Müjde”, cild 4, sayı 83, Temmuz 1950, sayfa 121.
– Binnaz Toprak, Geçiş Sürecinde Türkiye, “Dinci Sağ”, Belge Yayınları, Istanbul 1992, sayfa 248.
– Binnaz Toprak, Türkiye’de Dinin Denetim Işlevi, Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, Alfa Basım Yayım Dağıtım, Istanbul 2000, sayfa 315.
– Çetin Özek, 100 Soruda Türkiye’de Gerici Akımlar, Gerçek Yayınevi, Istanbul 1968, sayfa 165. (74’üncü soru).
– Zafer Tarık Tunaya, Islamcılık Cereyanı, cild 3, Cumhuriyet Yayınları, 1998, sayfa 43.
**********
Kadir Çandarlıoğlu
**********
“Belgelerle Gerçek Tarih” isimli 792 sayfalık çalışmamızı ücretsiz indirebilirsiniz:
http://www.mediafire.com/?vgk9k8cozdpy7ez
*
Alıntılarda şu şekilde kaynak belirtiniz:
http://www.belgelerlegercektarih.wordpress.com
*
*
Belgelerle Gerçek Tarih 
Bir Cevap Yazın